Bier van de Week

Bierweek 17-45: Princesse bier

Kevin van Hoorn

Princesse Bier / Prinsessenbier / Princesse

Het bier van deze week is Princesse bier, hét luxe bier van de achttiende eeuw. Het was een export bier dat meer dan 100 jaar voor de IPA al wereldwijd gedronken werd. De naam stamt af van Anna van Hannover, Prinses van Oranje Nassau, vrouw van Willem IV en dochter van King George, koning van Engeland.

Princesse bier is een Nederlands bier dat in de negentiende eeuw door bijna alle brouwers in Nederland gemaakt werd. Helaas is er in geschrift heel weinig over te vinden en wist niemand uit te leggen wat het nou precies was. De eerste vermelding van dit bier komt uit een krant in 1749. Er werd gesproken over het blijven brouwen van hun 'Princesse-Bier' ondanks het overlijden van de brouwer David van den Bosch van de Amsterdamse brouwerij De Gekroonde Valk. Rond diezelfde tijd draaide er ook een brouwerij die de naam 'Princesse Roijal' droeg als handelsnaam voor het verschepen van hun bier naar het Verre Oosten.

Later die eeuw werd er gesproken over het bier als een mix tussen bruin, Loender en witbier op een advertentie in Vlissingen. De vergelijking met witbier zal waarschijnlijk te maken hebben met de toevoeging van tarwe. Naast de geruchten dat het een troebel en bleek bier was gingen er ook reclames in de rondte waarin werd gesproken van donker en licht Princesse bier. Waar de ene brouwer meende dat zijn bier speciale moutsoorten gebruikten, claimde de ander weer slechts gerst en hop te gebruiken.

Na de 19e eeuw werd Princesse bier populair in Nederland zelf en werd het ook binnenlands verkocht. Het Princesse Bier dat bedoeld was voor het buitenland ging verder onder de naam scheeps- of exportbier. Het bier is door de komst van pilsners, die veel goedkoper waren, volledig verdwenen. Bij de Beyerd in Breda zegt men een recept terug te hebben gevonden en zij brouwen in samenwerking met D'Oranjeboom het eerste Princesse Bier weer sinds lange tijd. Ook Brouwerij Poesiat & Kater uit Amsterdam heeft onlangs een Princesse bier gebrouwen. Er wordt voor de vergisting een mix tussen Duitse Bavarian gist en Saison gist gebruikt.

Uit de resultaten blijkt dat er veel verschillende soorten Princesse Bier bestonden. Was Princesse dan misschien een kwaliteitsaanduiding of een brouwmethode in plaats van een biersoort? De suggesties van deze week lopen dan ook van 4,2 tot 5,6% alcohol en de stijl (volgens proevers) varieert van witbier tot weizen of old ale (wat niet meer zegt dan dat het een klassieke stijl is).

Een aantal voorbeelden van een Princesse Bier zijn: